Văn Thánh-Khổng Miếu tọa lạc khu đất có diện tích 6200 m2 nằm bên cạnh đường Phan Bội Châu, thuộc khối phố Mỹ Thạch Bắc, phường Tân Thạnh, TP Tam Kỳ. Khu di tích Văn Thánh- Khổng Miếu với quần thể di tích bao gồm chánh điện, hậu điện, tháp chuông, tháp trống, hai dãy nhà cầu, nhà cổ dân gian Quảng Nam, cầu bắc qua hồ sen và cổng Tam quan. Đây là nơi thờ đức Khổng Tử và tổ chức huấn học về tư tưởng Nho giáo, với quần thể lịch sử văn hóa kiến trúc nghệ thuật độc đáo, hội tụ nét truyền thống văn hóa dân gian, dân tộc có niên đại hơn 300 năm.

- Khổng Tử sinh năm 551 TCN, mất năm 479 TCN tại Ấp Trâu, làng Xương Bình, huyện Khúc Phụ, nước Lỗ. Ông là nhà chính trị, nhà giáo dục nổi tiếng cuối Xuân Thu, và là người sáng lập của học phái Nho gia. Năm 21 tuổi, Ngài giữ chức Ủy lại rồi Ty chức và cuối cùng là Nhiếp tướng sự. Sau đó, Ngài từ quan và đi chu du khắp các nước chư hầu suốt 14 năm liền. Sau thời kỳ ấy, Ngài về quê nhà dạy học và soạn sách. Tổng số học trò của Ngài lên đến trên 3000 người, trong đó 72 người được liệt vào bậc hiền đức. Ngoài ra Ngài soạn, định lại sách cổ nhân, gồm sáu bộ Kinh thư lưu truyền hậu thế, dạy bảo muôn đời. Tư tưởng của Khổng Tử được chế độ phong kiến và nhân dân tôn sùng. Vào đời Thuận Trị năm thứ 2, Đức Thánh Thế Tổ phong Ngài Khổng Tử lên "ĐẠI THÀNH CHÍ THÁNH VĂN TUYÊN VƯƠNG TIÊN THÁNH SƯ KHỔNG PHU TỬ".

          Theo tài liệu sưu tầm được cũng như nội dung còn lưu lại trên bia đá, bia gỗ tại Văn Thánh- Khổng Miếu, để tỏ lòng thành kính Đức Khổng Tử và là nơi huấn học tôn thờ tư tưởng nho gia, đề cao việc học, tôn vinh các vị học rộng tài cao có công giúp dân, giúp nước, phát huy truyền thống hiếu học động viên, khuyến khích con cháu học tập, đầu năm 1840 các quan viên, chức sắc, nhân sĩ kính đơn lên huyện Hà Đông xin xây dựng và vận động các vị khoa bảng, cử nhân, chức sắc đóng góp tiền bạc xây dựng Văn Miếu. Ngày 14 tháng 6 năm Canh Tý, Minh Mạng thứ 21 (1840) khởi công xây dựng Văn Thánh tại xã Chiên Đàn (nay là trường THCS Trần Phú, huyện Phú Ninh). Đến ngày 20 tháng 1 năm Tân Sửu (1842) khánh thành.

          Trải qua nhiều biến cố lịch sử chiến tranh và sự tàn phá của thiên nhiên, nên khu Văn Miếu đã bị hư hỏng và xuống cấp, thể theo nguyện vọng của các chức sắc và nhân dân địa phương, các vị thân hào, nhân sĩ đương thời đứng ra quyên góp tiền bạc và di dời vào hướng nam khoảng 2 km, thuộc làng Mỹ Thạch, xã Kỳ Hương, tỉnh Quảng Tín (cũ) (nay là khu Văn Thánh- Khổng Miếu, phường Tân Thạnh, thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam). Lễ khởi công vào tháng 5 năm 1963 đến tháng 6 năm 1970 hoàn thành, các hạng mục được trùng tu, phục dựng: Miếu chính, tháp chuông, tháp trống theo nguyên trạng và lấy tên là Khổng Miếu. Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, di tích có tên đầy đủ là Văn Thánh- Khổng Miếu cho đến nay.      

 -  Bước vào ngôi nhà chính (Miếu chính), được xây dựng theo lối kiến trúc 3 gian 2 chái, trên mái trang trí hình “nhị long tranh châu”, bốn góc mái có gắn hình tượng những đám mây cách điệu, trước hai đầu bậc cấp vào Miếu cũng như hệ thống cột tròn chính giữa của Miếu ở mái hiên trước đều được trang trí hình rồng, hai cột giữa đắp hai con rồng uốn lượn theo hình tròn của cột đầu, mình, vảy được tô vẽ màu rực rỡ sắc sảo, hai đầu bậc cấp đắp hai con rồng với tư thế chồm tới mạnh mẽ, thân rồng đắp bằng xi măng, có cẩn mảnh sành. Tại đây có 2 câu đối:

“Truyền văn ước lệ, thệ môn tạp ngôn

 Nhập ốc thăng đường, tuần tự nhị tiến”

(Truyền nền văn, giữ điều lễ, rời bỏ nơi nói lời tạp ngôn

Vào trong nhà, bước lên sảnh, cứ tuần tự mà đi đến)